Гэсэр хааны тууж (бүрэн нэр нь "Арван зүгийн эзэн Гээр хааны тууж", төвөд. གེ་སར་རྒྱལ་པོ) нь нийтийн тооллын өмнөх 100-300-д оны үеэс VI зууны хооронд үүсч, XII зуун гэхэд улам боловсронгуй болсон, Төвөд, Монгол, Буриад, Цагаан Монгол зэрэг төв Азийн олон ард тvмний дотор өргөн дэлгэрсэн тууль юм. Гэсэрийг Жангар, Монголын нууц товчоо зохиолуудын хамт Монголчуудын эртний утга зохиолын гурван оргил гэдэг.
Үүссэн цагаасаа хойш олон үндэстэнд тархсан ба одоо ч Төвөд, Өвөр Монгол, Хөх нуурт хайлагдаж буй дэлхий дээрхи хамгийн урт амьд тууль юм. Олон үндэстэнд тархсаныхаа хувьд үндэстэн бүрийн онцлогийг шингээсэн олон янзын хувилбартай.Академич Цэндийн Дамдинсүрэн модон барын 7 бүлэг Гэсэрийн туужийг гол эх болгон "Номч хатны Гэсэр"-ээс нөхөн сэргээж 9 бүлгийг 1986 онд кирилл үсгээр хэвлүүлжээ.

Өгүүлэгч: Т.Эрдэнэчулуун